+12 °С
Ямғыр
Бөтә яңылыҡтар
Сәсмәүер
21 Февраль 2019, 13:56
Нәсихәт — васыят
Минең әсәйем йөҙ ҙә бише тулыр алдынан ғына донъя ҡуйҙы. Ауыл ҡарсыҡтарының күпселеге шикелле, алтмышты уҙғас та, әхирәткә әҙерләнә башланы. Йәғни үлемтек тупларға кереште. Төрлө бүләк-хәйер заттары йоҙаҡһыҙ һандыҡҡа сума барҙы. Үҙенә ваҡытлы әжәл теләп, әсәй уны сабыр көттө. «Сабыр көттө» тигәс тә, ҡырҡ йылдан ашыу теҙ сәнсеп тик ултырманы, ҡулы эштән, күңеле хәстәрҙән бушаманы.
Мостай КӘРИМ
Минең әсәйем йөҙ ҙә бише тулыр алдынан ғына донъя ҡуйҙы. Ауыл ҡарсыҡтарының күпселеге шикелле, алтмышты уҙғас та, әхирәткә әҙерләнә башланы. Йәғни үлемтек тупларға кереште. Төрлө бүләк-хәйер заттары йоҙаҡһыҙ һандыҡҡа сума барҙы. Үҙенә ваҡытлы әжәл теләп, әсәй уны сабыр көттө. «Сабыр көттө» тигәс тә, ҡырҡ йылдан ашыу теҙ сәнсеп тик ултырманы, ҡулы эштән, күңеле хәстәрҙән бушаманы. Оҙаҡ ғүмер иткәс, ирмәк хәлдәр ҙә булғыланы. Һуңғы йылдарҙа ул Салауат ҡалаһында һеңлем Сәлисә тәрбиәһендә йәшәне. Бер көндө шундай хәбәр таралған: Матросов бульварындағы 20-се йортта йәшәгән өлкән йәштәге әбей вафат булып киткән икән... Быны ишеткән ҡарсыҡ-ҡорсоҡ (уларҙа үлем-етем тураһындағы информация шәп ҡуйылған) әлеге йортҡа ағыла башлаған. Килеп ингән һәр береһе: «И, Илаһым, бигерәк ҡапыл булған икән... Әле егәрле ине бит... Мәрхүмәнең йәсәде (мәйете) ҡайҙа?» — ти. Йөҙҙө уҙған әсәйебеҙ был саҡ ванна бүлмәһендә кер йыуып мәшәҡәтләнә икән. Донъя алмаштырғаны аҫҡы ҡатта торған һикһәне лә тулмаған бүтән ҡарсыҡ булып сыҡҡан. Ә тегеләр әжәлде, әлбиттә, иң өлкән затҡа юрағандар, шуға күрә тура бында йүнәлгәндәр. Был юлы әжәл икенсе ҡатҡа менеп етә алмаған, тыны ҡыҫылған.
Әүәлерәк тә, һуңғы осорҙа ла әсәй беҙҙе васыяттар, өгөт-нәсихәттәр менән әленән-әле йөҙәтмәне. Ни бары өс тапҡыр ғына миңә теләген белдерҙе. Күп замандар элек ятып сирләгәнендә, миңә төбәп, былай тине: «Бер башаҡта өс кенә бөртөк ҡалдығыҙ. Туғандарыңды ҡурсала, таяныс бул...» Донъя мәшәҡәттәре килгәндә, таяныс булырға тырыштым. Ә бына иң кесебеҙ Ильясты үлемдән ҡурсалай алманыҡ. Ул әсәйебеҙ иҫән саҡта уҡ беҙҙе ер өҫтөндә ҡалдырып китте.
Икенсе бер ваҡыт, тыныс ҡына һөйләшеп ултырғанда, ҡапыл хәүефкә төшөп, әйтә һалды. «Балаларыңды, яҡындарыңды һис ҡасан да ҡарғама, сәбәбе ҙур булһа ла, ҡарғама. Аҙаҡтан үкенерһең, ғазапланырһың». Ошо үтенесен, бер фажиғәне хәтеренә төшөрөп, дәлилләп аңлатты. Ул хаҡта алдараҡ һөйләп уҙасаҡмын.
Өсөнсө теләген ымлап ҡына белдерҙе. Йән биргәндә мин уның эргәһендә инем. Элекке көндө мин борсолобораҡ уяндым. Күңелем урынында түгел. Салауатҡа шылтыраттым. «Инәй ни хәлдә?» — тинем. «Әүәлгесә имен-аман. Тик саҡ ҡына ауырһынып тора. Улай борсолорлоҡ әйбер юҡ...» — тигән яуап ишеттем. Шулай ҙа тыныслыҡ ҡайтманы. Әйтерһең, ниндәйҙер тылсымлы тулҡындар аша саҡырыу алдым.
Дөрөҫөрәге, саҡырыу өнө килде. Юлға сығырға булдым. Үҙемә рулгә ултырырға өйҙәгеләр рөхсәт итмәнеләр, нығытып ҡаршы төштөләр. Бүтән машинаға ултырып киттем. Эсемдә — шом. Мин килеп ингәндә әсәйем инде түшәктә ине. «Сырхабыраҡ торам, ахырыһы», — ти. Төндө бошонобораҡ уҙғарҙы, һеңлем менән алмашлап эргәһендә ултырҙыҡ. Мин күрше бүлмәгә сыҡҡан һайын: «Мостафа китмәнеме?» — тип һорай икән. — Әйт, китмәһен».
Бына баш осонда ултырам. Һулышы ауырайҙы. Телдән яҙҙы. Тынын иркенерәк алһын тип, уның тамаҡ аҫтында төйнәлгән яулыҡ осон систем. Ул, ҡулдарын ауыр күтәреп, сәсен яулыҡ аҫтына ҡыҫтырҙы ла яулығын яңынан төйнәп бәйләне. Туҙған сәс менән бүтән донъяға китеүҙе килештермәне булыр. Шунан һуң ул уң ҡулын алға һона биреп, һуҡ бармағы менән урта бармағын тырпайтты, унан икеһен бергә ҡушты. «Икәү генәһегеҙ. Бергә булығыҙ» тигәнде аңланым, һуңғы теләген ҡабул ҡылдым...
«Ҡарғама. Үкенерһең...» — тине байтаҡ йылдар элгәре. Дәлиле лә төплө ине. Әңгәмәмде шуға борам.
Әсәйемдең бер туған апаһы Миңзифа инәйебеҙ бар ине. Белеүегеҙсә, күҙ-ҡолаҡтан тамам яҙып, йөҙҙө арыу ғына аша атлап, «тегендә» китте. Был турала минең әүәлерәк аҡҡа ҡара менән яҙғаным булды. Шуның улы Шәрифулла — минең ике туған ағайым — йәше өлкән, ҡолаҡҡа ҡаты булыу арҡаһында фронтҡа эләкмәй, хеҙмәт армияһына ебәрелә. Өйҙә шул Миңзифа инәйебеҙ, Гөлһылыу еңгә һәм бала-саға ғына тороп ҡала. Күҙ төбәп торған берҙән-бер өмөт — һауын һыйыры. Туҡланырлыҡ уҡ булмаһа ла, яланырлыҡ ризыҡ шуның ҡөҙрәтендә. Һыйыр ағы балаларға былай мул эләкмәй, әлбиттә, һөттө йә һөт көйө, йә ҡатыҡ яһап, Өфөгә илтеп һаталар. Төшкән төшөмөнә ыумаслыҡ булһа ла он килә. Һылыу еңгәбеҙ ҡайҙандыр шундай хәйләгә өйрәнеп алған: һөттөң, келәштәр әйтмешләй, иманын һауып, йәғни, сепараторҙан үткәреп ҡайната ла өҫтөнә бармаҡ башылай май иретеп һала. Ҡыҙғылт һары һөт өҫтөндә, алтындай йымылдап, май бөрсөктәре йөҙөп йөрөй. Ҡараһаң ауыҙ һыуҙарың килерлек.
Ғәйепләштән булмаһын, әйтеп уҙайым. Еңгәбеҙ именерәк замандарҙа ла яҙыҡ менән харамдан шөрләп төшмәне. Өс өй аша ғына торабыҙ. Күреп, һынап йәшәнек, кешенән дә ишеттек. Йөҙө оялсан күренһә лә, ҡулы нәфселе ине, ҡарашы ҡыйыуһыҙ тойолһа ла, күңеле мутыраҡ булды. Йәшерәк сағында исеме лә сыҡҡылап ҡалған, буғай. Ҡуй, кеше тикшереү хилаф эш. Тәүбә, тәүбә! Әйттем дә ҡайттым.
Инде кәсептәр яйға һалынып ҡына барғанда, бер иртәлә Миңзифа инәйебеҙ килененең ҡалаға әҙерләнгән бидонын нишләптер асып ҡарай. Ғәҙел, зирәк ҡарсыҡ ҡырын эште шунда уҡ һиҙеп ала.
— Был ниткән эш, килен? — ти.
— Түреңдә тик ултыр. Ҡыҫылма! — тип киҫәтә тегеһе.
— Ҡыҫылам. Ҡыҫылмай сарам юҡ. Яман ҡылыҡ ҡылаһың. Гонаһынан ҡурҡ, килен!
— Гонаһтан мин ҡурҡыр ҙа инем, унан мохтажлыҡ ҡурҡмай, анау балаларҙың ас күҙҙәре ҡурҡмай.
— Бала беҙҙә генә түгел. Бәлки, һин кемдеңдер бер ҡашыҡ һөткә зар-интизар сабыйҙарының ризығына керәһеңдер. Һөткә ымһындырып, шыр һыу бирәһең. Хоҙай ярлыҡамаҫ бына...
Донъя баҫып, икһеҙ-сикһеҙ ыҙа сиккән ҡатын, түҙә-түҙә лә, сығырынан сығып, бөтөнләй туҙынып китә, ҡәйнәһенә екереп кенә ҡалмай, хоҙайға ла тел тейҙерә:
— Аллаң менән өркөтмә һин мине! Үҙен белһен! Ҡөҙрәтенән килһә, анау мәхшәрҙе тыйһын! Бөтәһе лә тәңре иркендә тиһегеҙ бит!.. — тип болара.
Ғауға ҡыҙғандан-ҡыҙа...
Һылыу еңгә бидон ултыртҡан тоғон биштәрләп, яурынына йөкмәп ала ла ишеккә ынтыла. Миңзифа ҡарсыҡ: «Ризалығым юҡ! Ебәрмәйем!» — тип уның юлына арҡыры төшә. Йыуашлығы, сабырлығы менән бөтә ауылға билдәле был йән эйәһе әҙәм ышанмаҫлыҡ ана шундай тәүәккәллек күрһәтә. Уңды-һулды айырыуҙан уҙған Һылыу еңгә күбәләктәй генә кәүҙәһе менән ишекте ҡапларға маташҡан ҡәйнәһен асыу менән төртөп ебәрә. Ҡарсыҡ, артҡа сөйлөгөп, ишеккә барып бәрелә, ишек асылып китә, был бахырың, буҫаға аша осоп, тышҡа, соланға ҡолап төшә. Ярһыған килене, әйләнеп тә ҡарамай, юлына сығып китә.
— Ҡәһәр һуҡһын һине! Ҡулың ҡороһон! — тип ҡарғап ҡала ҡәйнә кеше.
Ҡарғыш оҙаҡ көттөрмәй.
Төш ауғанда яман хәбәр килеп етә: поезд аҫтында ҡалып, Шәрифулла Һылыуы ҡулын өҙҙөргән, уны Өфөгә больницаға алып киткәндәр. Йоматау станцияһында туҡтап торған поезд аҫтынан мүкәйләп сығып еткәндә генә, биштәр бауы нимәгәлер эләгә, нәҡ шул саҡта состав ҡуҙғалып китә. Кәүҙәһен теге нисектер ситкә ташлап өлгөрә, бер ҡулын тәгәрмәс баҫып уҙа.
Айҙан ашыу ара уҙғас, зифа буйлы был ҡатын һул ҡул урынына буш өң һәлберәйтеп ҡайтып инә. (Әле лә хәтерләйем: ошо ҡулдың ике бармағында һәр саҡ ике көмөш балдаҡ була торғайны.)
Һуғыш бөтөп, Шәрифулла ағайым ҡайтҡас, ир менән ҡатын араһында низағтар ҙа сыҡҡыланы, буғай. Әммә ҡәйнә менән килен, күңел бирешеп, татыу йәшәне. Һыңар ҡуллы Һылыу еңгә ҡолаҡтан-күҙҙән яҙған ҡәйнәһен һуңғы көндәренәсә ауырһынмай, зарланмай ҡараны, тәрбиәләне, ҡәйнә иһә рәхмәттәр уҡып, доға ҡылыуҙан бушаманы. Был икәүҙе уртаҡ тәүбә шулай яҡынайтҡан булыр. Берәүһе, ҡул күтәреп, ир инәһен рәнйеткәне өсөн үкенһә, икенсеһе улының хәләл ҡатынына ҡарғыш яуҙырғаны өсөн йән ғазаптары кисергәндер, күрәһең. Улар — ябай әҙәми заттар. Оло һәм кесе ғәйептәрен бүтәнгә ауҙарырға, бүтәнгә атҡарырға өйрәнмәгәндәр. Үҙҙәренә төшкәнде сыҙам күтәрәләр. Хәлдән килгәнсә башҡаларҙы ла үҙҙәре кисергән яфаларҙан ҡурсаларға тырышалар. Юғиһә Миңзифа инәй инде ҡартайып килгән һеңлеһенә: «Вазифа, зинһар өсөн, балаларыңды, яҡындарыңды ҡарғама!» — тигән өгөт-нәсихәтте бирмәҫ ине.
Ошо нәсихәтте әсәйем миңә васыят урынына әйтеп ҡалдырҙы: «Балаларыңды, яҡындарыңды һис ҡасан да ҡарғама. Сәбәбе ҙур булһа ла, ҡарғама...»
1997 йыл.
Беҙҙең өйҙөң Аллаһы һәйбәт
Беҙҙең ғаиләлә, дингә мөкиббән китмәһәләр ҙә, ҡанундарын һаҡланылар. Ураҙа тоттолар. Ялғап-йолғап мин дә тотҡоланым. Нисек ялғайҙармы? Сәхәрҙә өлкәндәр менән бергәләп ашайһың да, көндөҙ Оло инәйем бер арала ҡатыҡ менән икмәк йәки ҡалған талҡанды бирә. «Мә, балам, ураҙаңды ялғап ал. Нығыраҡ булыр», — ти. Шунда көнлөк ураҙаның яртыһын төйнәп ҡуяһың. Икенсе осонда ауыҙ асаһың... Ураҙа вазифаһынан тыш мулла-монтағай, ҡарт-ҡороно йыйып, йылына бер тапҡыр Ҡөрьән ашы уҙғаралар. Йола атҡаралар. Оло инәйем намаҙ уҡыштырғылай, миңә лә доғалар өйрәтә. Кесе инәйемдең намаҙлыҡ йәйгәнен күргәнем юҡ. Иҫләмәйем. Ул һис кенә лә эштән бушамай. Атайым үҙебеҙҙең ауыл мәҙрәсәһендә дүрт-биш ҡыш ятып уҡыған, Ҡөрьәнде һыу урынына эсә, тик яҙырға ғына өйрәтмәгәндәр. Хәҙер уйлауымса, Хоҙай ғилеме шулай ҙа уға ныҡ һеңмәгән булыр. Бер йомала мәсеткә барһа, икенсеһендә ҡалаға китеп, кәсебен уңышлы башҡарһа, ныҡ ҡына төшөрөп ҡайта торғайны. Бер саҡ артыҡ «ныҡ булған», буранлы төндә Келәште танымай, Ар ауылына уҙып киткән. Берәүҙең тәҙрәһен шаҡып һорай икән:
— Торна Сафаның йорто ҡайһы була?
— Беҙҙең ауылда Сафа исемле кеше юҡ. Келәштә Торна Сафа бар, — тигәндәр.
Шундай «сәфәрҙең» иртәгеһенә ике инәйем, ике ағайым уны битәрләй башлағас:
— Аҡланыр сарам юҡ. Иблис-шайтан ҡотортто. Хоҙай ярлыҡар әле, — тине. Ул осорҙа миңә туғыҙ тирәһе булғандыр. Шул көндәрҙән алып әлегә тиклем бер уйымдың осона сыға алмайым. Ни өсөн ғаләм хужаһы, йыһан шаһы, бөтә тереклекте бар итеүсе ҡөҙрәтле Тәңребеҙ, әҙәм балаларын аҙҙырыусы харам ризыҡтар татытып, гонаһтар ҡылдыртып, уларҙы юлдан яҙҙырыусы яуыз шайтанға юл ҡуя, шуға сыҙап тора икән? Бының, моғайын, бер-бер хикмәте барҙыр. Әлбиттә, барҙыр. Шайтан ҡотортоуы арҡаһында бәндәләр яҙыҡҡа сумалар ҙа, ярлыҡау ялбарып, ҡурсалау өмөт итеп, Хоҙайға килеп һыйыналар. Уға табыналар. Ана бит, атайым да теге саҡ: «Хоҙай ярлыҡар әле», — тип, мәсеткә өйлә намаҙына ыңғайланы. Имештер, шайтан Алланың юлына ҡаршы төшә, уның мөнбәрен, власын ҡаҡшата. Ә мин, киреһенсәлер, тип фараз ҡылам. Әгәр шайтан, донъя бутап, имандарҙы болғатып, әҙәмдәрзе гонаһҡа батырмаһа, кем Хоҙайға һыйыныр ҙа, кем уға табыныр ине? Шайтан боҙғанды төҙәтеү хәстәре булмағас, эшһеҙ, вазифаһыҙ япа-яңғыҙы тороп ҡалыр ине. Әҙәми заттар өсөн өр-яңыны бар итеүҙән былай, төҙөлгәнде боҙоу, боҙғанды ҡайтанан төҙәтеү мөһимерәк, йәтешерәк. Шуға күрә Иблистең баһаһын белә Тәңребеҙ. Хәйләкәр, аҡыллы хаким шулай оппозицияны баһаларға, уның ҡәҙерен белергә тейеш.
Атайымды Хоҙай, ҡаҡмай-һуҡмай, һирәк-мирәк шулай ярлыҡай торҙо. Рәхмәт уға. Ярлыҡамай, әйтәйек, имгәтеп ташлаһа, оҙайлы сиргә һабыштырһа, йорт-ергә ҡаза килтерһә, бөтәбеҙгә лә үтә ауыр булыр ине. Шөкөр, уға яза ла, иртә әжәл дә килтермәне, ғәйептәрен йолоп, яҙыҡтарын кисереп, һикһәндән уҙҙырып, оҙатып ебәрҙе.
Донъя менән бәхилләшеүе лә сәйер булды уның.
Ҡара көҙҙә, ер шаҡрайып туңғас, ат егеп, урманға барған. Утынын тейәгәс, йөгөн арҡан менән тартып бәйләгәндә, арҡаны өҙөлөп киткән. Атайым, ҡолап, елкәһе менән әллә ҡаҡ түңгәккә, әллә төпкә килеп һуғылған. Ай самаһы иңке-тиңке йөрөгәндән һуң, түшәккә йығылды. Оҙаҡ ятманы. Аҙна-ун көндән ашмағандыр. Декабрь урталарында өс өй аша торған күршеләрҙә туй бара икән. Төп ҡоҙағый булған Һылыу еңгә кесе инәйемде үтә ҡыҫтап, «са-а-ҡ ҡынаға» тип, мәжлескә алып киткән. Атайым яңғыҙы тыныс ҡына йоҡлап ҡалған. Күп тә үтмәй ул бер ҡат күлдәк-ыштандан, ойоҡсан көйө ыҙғыр буранда туйлы йортҡа килеп ингән. Аҙаҡтан беленеүенсә, ул урам уртаһынан бармаған, ҡарға бата-бата ҡойма буйлап һәрмәнеп килгән. Аҙашмаҫ өсөн. Кешеләр ғәжәпләнгәндәр ҙә, ҡыуанғандар ҙа. Тимәк, ауырыу сирен еңгән. «Яңы ҡунаҡҡа» туҫтаҡ тултырып әсе бал биргәндәр. Ике тынала уны түңкәреп ҡуйған. Атайымды, толопҡа урап, өйгә илтеп ҡуйғандар. Ул ятҡас та иҙерәп йоҡлап киткән. Таң алдынан йән биргән... Әгәр ҙә беҙҙең өйҙөң Аллаһы үсегеүсән булһа, атайымды былай еңел генә ҡотҡармаҫ ине.
Ғөмүмән, беҙҙең өйҙөң Аллаһы йыуаш, йомшаҡ бәғерле, игелекле булды. Ана, Сания еңгәләрҙеке ниндәй уҫал. Торғаны һуғыш суҡмары. Урам аша гел ишетеп торабыҙ: «Әй тим, Хәмиҙулла! Алла һуҡҡыры мөртәт!.. Шаһит тим, Хоҙай орғоро сусҡа!.. Миләүшә! Хоҙай ҡәһәре төшкөрө нәмәкәй!..» Бүтәндәр Алланан былай имен ҡотолдо, тик Шаһит ағайҙың ғына, урман бысҡанда ағас баҫып, аяғын имгәтте. Хоҙай орҙо. Беҙҙеке ундай түгел. Берәүгә лә янамай ул. Оло инәйем йыш ҡына: «Хоҙай һаҡлай күрһен... Хоҙай ярҙам бирһен... Хоҙай иман бирһен... Хоҙай рәхмәте төшһөн...» — ти.
Хоҙай менән өркөтөп үҫтермәнеләр мине. Унан алыҫлашҡас та, үс алыр, кенә ҡыуыр, тип шикләнмәнем. Сөнки, ҡабатлайым, беҙҙең йорттоң тәңреһе изге ниәтле ине. Мин ауылдан киткәндә ул, мәрхәмәтле, хәстәрле йорт эйәһе шикелле, өйҙә тороп ҡалды. Татыу хушлаштыҡ һәм шунан һуң уның менән яҡындан тап булышманыҡ. Хатта һуғыш ғәрәсәте эсендә, хатта әжәл мине түшәккә йыҡҡан мәлдәрҙә лә, ул минең эргәмә килмәне. Бүтәндәргә эйәреп, мин теге алыҫ йылдарҙа үтә ҡыҙыл дәһри ҙә булманым, хәҙерге заманда, кеше ҡылана тип, доғаһыҙ башымды ҡаҡ иҙәнгә лә ормайым.
Шулай ҙа рухымдың ике арала — Тәңре менән Иблис араһында ҡаушап ҡалған саҡтары булғыланы. Йәбер күргәндә, үпкәләрем, дәғүәләрем, әлбиттә, беренсеһенә төбәлә ине. Икенсеһе менән дәғүәләшеүҙән барыбер фәтүә юҡ. Ул бер нәмә лә төҙөмәй, тик емерә генә, шайтан алғыры...
Ғосман исемле мөғжизә бер ҡустыбыҙ бар ине. Шуның матурлығына һоҡланмаған кеше ҡалмағандыр. Күҙ теймәһен тип, маңлайына гел ҡором яғып йөрөттөләр. Ете айҙан тәпәй баҫып, йүгереп китте. Шундай теремек ине. Алтмыш алты йылдан һуң да шул сабыйҙың ап-аҡ йөҙө, ололарса мәғәнәле ҡарашы, арбаусан йылмайыуы күҙ алдымда тора. Кистәрен ишле ғаиләбеҙ Ғосмандың ҡыланыштарына, бер ирмәк итеп ҡарап, ҡыуана ине. Бөтәбеҙҙе үҙенә ҡаратып тота. Әйтерһең, иҙәндә бала түгел, нур йомғағы тәгәрәп уйнай. Көйһөҙләнеүҙе белмәй. Иртәнсәк гел көлөп уяна. «Бәләкәс сихырсы» тип атаныҡ үҙен. Йәше тулғанда ошо йән эйәһе донъя менән бәхилләште. Ҡайынлы күл тигән төбәктә үҙебеҙҙең арышты ура инек. Көндәр бик эҫе. Иген ҡойола башлаған. Шуға күрә атайым ашыҡтыра. Өлкәндәр ура, мин көлтә йыя барам. Төшлөктән һуң Кесе инәйем бәләкәсте шаршау ҡоролған бишеккә йоҡларға һалды. Ул тиҙ үк мышнап йоҡлап китте. Оҙаҡ эшләнек. Баланың тауышы-тыны сыҡмай. Кесе инәйем, нимәлер һиҙенеп, барып ҡарамаҡсы була. Ҡараһа, бәпес юҡ. Ни әмәл менәндер бишектән төшөп, һул күршеләр яғындағы асыҡ ыҙанға барып, салҡан ятҡан. Ыҙанда ятып йоҡлаған баланы йә пәрей алмаштыра, йә уға зәхмәт ҡағыла. Ул саҡта мин ер ыҙанының пәрей һуҡмағы икәнен белә инем инде. Кесе инәйем: «Зәхмәт кенә ҡағылмаһа ярар ине», — тигәс, ҡойолдом да төштөм. Ахырыһы, ҡағылғандыр ҙа инде. Ҡустымдың ике бите, маңлайы, шәрә боттары, асыҡ күкрәге ҡып-ҡыҙыл — уттай яна, төтөнө генә сыҡмай. «Ҡайһы ерең ауырта, балам?» — тигәнгә Ғосман баш ҡына сайҡаны.
Төндә Ғосман бошаланып сыҡты. Иртә таңда йән бирҙе. Көндөҙ ерләнек.
— Бөтәһе лә Хоҙай иркендә, Вазифа, тип йыуатты көндәшен Оло инәйем. —Үҙе бирҙе, үҙе алды. Өҙгөләнмә былай уҡ. Миңә лә ғәзиз. Уны үҙ ҡулым менән ҡабул иттем бит был донъяға.
Минең йөрәгем тибеүҙән туҡтаны, тыным ҡыҫылды, асыуым ҡабарҙы: «Ниңә шулай итә ул? Кире алыр булғас, ниңә биргән ул шундай һөйкөмлө, һоҡланғыс әҙәм балаһын? Беҙҙе алдатыр, ымһындырыр өсөн генә биреп торғанмы? Минең бөтә үпкәм, асыуым Ғосманды зәхмәтләгән ен-пәрейгә түгел, һәммәһенән өҫтөн, һәммәһенән ҡөҙрәтле Тәңребеҙгә. Бирмәгән булһа, һүҙ юҡ. Биргәнһең икән, һаҡла, яуыз ырымсынан ҡурсала». Ун йәшемдә ғәҙелһеҙ әжәл мине шулай тетрәтте, Алланың үҙенә тел тейҙертте. Был хаҡ. Ошо тетрәүҙе аңым хәтере лә, йәнем хәтере лә әлегәсә һаҡлап килә. Иң ҙур үпкәм уға ошо туғаным арҡаһында булғандыр ҙа... Шулай ҙа бөтә бәлә-ҡазаларҙы, ҡайғы-хәсрәттәрҙе, уңышһыҙлыҡтарҙы бер Хоҙай өҫтөнә ауҙарыу, уға ғына япһарыу әҙәмдең ихтыярын тамам йомшартыр, рухын туғарылдырыр, аңын бөлдөрөр ине. Ҡайһы ваҡытта, Иблис яғынараҡ баҫып, бәхәскә инеү ҙә зарар итмәҫ һымаҡ. Үҙ-үҙеңде раҫлау өсөн булһа ла...
Читайте нас:
© 2024 «Шоңҡар» - Башҡортостан йәштәренәң ижтимағи-сәйәси, әҙәби-нәфис журналы
Баш мөхәррир: Айгиз Ғиззәт улы Баймөхәмәтов
Телефон
(347)272-61-64
Электрон почта
Адресы
450079, Республика Башкортостан, г. Уфа, ул. 50 летия Октября, 13, каб. 910
Ҡабул итеү бүлмәһе
Венер Айҙар улы Исхаҡов (яуаплы сәркәтип) - 89279443170
Хеҙмәттәшлек
Финзира Ғариф ҡыҙы Рысаева - 89174785622