Хөкөм итергә ашыҡмайыҡ

- Бынау әҙәмдәр ниңә шул тиклем янъял ҡуптара инде? Әйтерһең дә, заман ахыры. Талон алғас, барыбер врачҡа инәләр бит инде.., - тине эргәмдә ултырған оло йәштәрҙәге апай. Ысынлап та, һәүетемсә генә үҙ сиратын көтөп ултырғандар араһында оло ғауға сыҡҡайны. Кемдер алдан шылтыратып, электрон сиратҡа яҙылған, икенселәр регистратура аша талон алған да, кем әйтмешләй, “живой” сират булдырған. Әйткәндәй, күптәрҙең ҡабул итмәүе йәғни ышанып етмәүе сәбәпле, электрон яҙылыу системаһы тулыһынса үҙ көсөнә инеп китә алмай әле. Шулыҡтан врачтың ҡабул итеүен көткәндәр араһында һәр ваҡыт ниндәй ҙә булһа аңлашмаусанлыҡ килеп сыға. Хатта ике ҡатын саҡ һуғышып китмәне.

Иң ҡурҡҡаным - ғауға, кеше талашҡан урын, - тине лә эргәмдәге теге апай тороп уҡ китте, уның артынса уҡ ҡултыҡ таяғына таянған йәш ир ҡуҙғалды. Тауыш тынғас ҡына әйләнеп килде улар.

Сираттағылар был мөләйем аралашҡан икәүгә ҡыҙыҡһыныуын йәшермәй: улы тиһәң, икеһе ике милләттән. Аптыраған икән, ире башҡа милләттәндер, тиер кемдер. Әммә йөҙҙәрендә лә оҡшашлыҡ юҡ һымаҡ. Ире тип әйтер инең, бигерәк йәш. Миңә лә бик ҡыҙыҡ күренде.

- Улым да, ирем дә, һөйәркәм дә түгел ул, әммә бер-бербеҙгә бик кәрәкле кешеләр, - тине ҡатын, минең уйымды һиҙгәндәй һәм ҡыҫҡаса үҙенең тормошон бәйән итте.

Быға тиклем уларҙың икеһе лә күрше ҡалала йәшәгән. Ҡатын ҙур уҡ түрә булмаһа ла, һәр ваҡыт дәрәжәле вазифа биләгән. Ире йәшләй фажиғәле үлеп ҡалғас, балама мәрхәмәт күрһәтмәҫ тип, башҡаса тормошҡа ла сыҡмаған, берҙән-бер улын яңғыҙы тәрбиәләгән.

- Бөтә яңылышлығым шунда булды. Атайһыҙ балаларҙан кәм булмаһын тип, һораған әйберен алып бирҙем, бөтә тапҡан-таянғаным уның үтенестәрен ҡәнәғәтләндереү ине. Шуғалырмы бик иркә, үҙ һүҙле, ялҡау булып үҫте. Әрме хеҙмәтенән ҡурҡҡас, унан да алып ҡалдым. Тик ул ғына тырышлыҡтарыма изгелек түгел, ә яуызлыҡ менән ҡайтара торған кеше булып сыҡты. Этеп- төртөп уҡып сығыу менән бер ҡайҙа ла эшкә урынлашырға ашыҡманы. Урынлашһа ла оҙаҡ тотҡарланманы. Уның ҡарауы күңел асыу, кәйеф-сафа ҡороу яратҡан шөғөлөнә әйләнде. Холоҡ-фиғелендә үҙгәреш булыуын һиҙә инем инде, әммә наркотик менән мауығыуын бик һуңлап аңланым. Белгәс тә, тәккәберлегемә баш була алмай, үҙ күҙемә, ҡолағыма ышанманым әле. Әшнәләрен өйгә алып ҡайтып, шағараҡ ҡора башлағас ҡына ниндәй упҡын алдында торғанымды аңланым. Тәүҙә был бәхетһеҙлегебеҙ менән яңғыҙым көрәштем, һуңынан ярҙам һорап төрлө органдарға мөрәжәғәт иттем. Һөҙөмтәлә көҙгө һыуыҡ ҡараңғы бер төндә үҙ өйөмдән ҡыуып сығарҙы. Сығып та китмәҫ инем, бәлки, хәҙер үҙеңде “энә”гә ултыртам, тип килә башлағас, яланаяҡ, йоҡо күлдәгендә генә сығып йүгерҙем. Машина аҫтына ташланыу, бейектән һикереү, аҫылыныу тигән уй башыма ла килмәне, сөнки мин был донъянан китһәм, улымды кем ошо афәттән аралар?

Үҙем дә аңламаҫтан ҡаршы йорттағы таныш подъезға йүгерҙем. Унда яңыраҡ ҡына мәрхүм булған танышымдың тыумыштан ғәрип улы яңғыҙы ғына йәшәй.

- Улым, зинһар өсөн бер нәмә лә һорама, таң атҡансы һиндә ултырып торорға рөхсәт ит инде, - тип егеттең ризалығын да алып тормай эскә үттем. Һуңынан ғына белдем: танышымдың улы шул ямғырлы көҙгө төндә “Шул тиклем бәхетһеҙ итеп яралтҡас, был донъяға ниңә тыуҙырҙың? Нимә өсөн йәшәйем һуң? Кемгә кәрәкмен мин?!..” - тип мәрхүмә әсәһенәме, Аллаһы тәғәләгәме хат сыймаҡлап, үҙ-үҙенә ҡул һалырға йыйынған ваҡытта ишек шаҡыған булғанмын.

Таң атыуға ҡатын сәсрәп ауырып китә, температураһы күтәрелә, туҡтауһыҙ һаташа. Егеттең “ашығыс ярҙам” саҡырырға тәҡдим итеүенә ҡырҡа ҡаршы төшә. Уның аяҡҡа баҫыуына егет үҙе түшәккә ауа. Бында инде ҡатындың ярҙамы тейә.

Таң атҡансы ғына тип ингән өйҙә шулай итеп ике аҙнаға яҡын йәшәргә тура килә ҡатынға, әммә уны эҙләгән кеше булмай. Әхирәтенең кейемен кейеп, фатирына ҡайтҡан ҡатын оҙаҡ була алмай өйөндә. Бөтә бәхетһеҙлегендә әсәһен ғәйепләгән улы тағы ҡыуып сығара. Был юлы инде ҡатын алдан әҙерләп ҡуйған сумкаһын алырға өлгөрә һәм туп-тура ҡаршы йортҡа йүнәлә.

- Танышымдың улы менән бергә булыуыбыҙға ла биш йылдан ашыу ваҡыт үткән. Кешенең тел-тешенән һаҡланыр өсөн һеҙҙең ҡалаға күсеп килдек. Ошо дәүерҙә улымды наркомания тип аталған үлем ҡосағынан йолоп алдым. Оҙайлы реабилитация үткәндән һуң бына быйыл өйләнде. Тиҙҙән ейәнем тыуасаҡ. Ә ни өсөн әхирәтемдең улы менән ҡалдыммы? Башҡаларға ҡарағанда минең ярҙамыма бөгөн ул күберәк мохтаж. Шуның өсөн дә уны яңғыҙын ҡалдырырға баҙнат итмәнем. Иң ауыр ваҡытта иңем терәгән, күңел тыныслығына эйә булырға ярҙам иткән, улымдың зарарлы ғәҙәтенә ҡаршы көрәшергә көс биргән кеше бит ул. Уға сикһеҙ рәхмәтлемен. Шуға күрә ҡулымдан килгәнсә уның көнитмешен еңеләйтергә тырышам. Күптән түгел ике ҡатмарлы операция үткәрҙе. Нисәмә йыл коляскала ултырғандан һуң, таяҡҡа таянып булһа ла, тағы аяғына баҫты. Бына өсөнсө операцияны көтәбеҙ”, - шул ваҡыт врачҡа инергә уларҙың сираты етте. Ә мин сыҡҡанда коридорҙа юҡ инеләр инде.

Кешенең ҡылған ҡылығының сәбәбен тулыһынса белмәй тороп, уның тураһында фекер йөрөтөргә, хөкөм итергә ашыҡмағыҙ тигәнгә тағы бер тапҡыр инандым таныш түгел кешенең тормош сәхифәһен тыңлағас...