Уйынсыҡтарын йыймаған балаларға әкиәт

Бала уйнап үҫешә. Шуға ла уға ирек биреү мөһим. Өйҙөң аҫтын-өҫкә килтерә тип самаһыҙ тыя башлаһаң, уның үҙ-үҙенә йомолоуы, һәләттәре асылмай ҡалыуы ихтимал. Сабый түшәктәрҙән диван эшләһә лә, китаптарын туҙҙырып, һатып уйнаһа ла, туғанының кейемдәрен ҡурсаҡтарына кейҙерһә лә, һауыттарын ысын йыуһа ла, ҡамырҙан бер нәмә әүәләп әсәһе менән бергә мейескә тығып ебәрһә лә ихтыяр итергә кәрәктер тип уйлайбыҙ. Самаһын белеп, әлбиттә. Мәҫәлән, туғанының бер ползункиһын, башлығын, бер йүргәген «бүләк итәһең”, иң аҫҡы кәштәгә үҙенең китаптарын ғына теҙәһең. Шулай уҡ үҙе һайлап кейенергә, үҙе сәсен «үрергә” теләгәндә лә ҡаршылыҡ күрһәтеү кәрәкмәйҙер тибеҙ. Уның теләгенән тыш матур итеп кейендереү кемгә кәрәк? Атай-әсәйгә! Уларға кеше алдында оят булмаһын өсөн кәрәк! Ә балаға гел генә “уны түгел, ошоно кей” тип тылҡып, үҙеңдең фекереңде, ҡарашыңды ғына тағып, уның үҙ-үҙенә ышанысын һындырырға мөмкин. Әлбиттә, тәртипле, ипле, тыңлаусан булып китеүе бар күптәрҙе һоҡландырып, ата-әсәһен ҡыуандырып. Ләкин үҙ һүҙе, теләге булмаған, ағым ыңғайына ғына йөрөгән, һәр сөскөргәнгә “ярхамбикалла” тигән һоро масса вәкиле генә булып ҡалыуы ла ихтимал.

Уйнағандан һуң әйттермәйенсә генә үҙенең артынан йыйыштырып та ҡуйыуҙы бәләкәйҙән һеңдерергә кәрәк. Сираттағы әкиәтебеҙ ошо хаҡта.

Борон заманда Гөлнәзирә исемле бер ҡыҙ йәшәгән. Бер ҙә генә тик тормаған ти ул. Гел уйнап йөрөгән. Тик ниңәлер аҙаҡтан тәтәйҙәрен йыймаған.

Иртән торғас, ҡурсағын ҡустыһының йүргәгенә төрөп уйынсыҡ коляскаһына һалған да, тышҡа сыҡҡан булып уйнап алған. Шунан шкафтан һауыт-һабаларын алып, фасоль менән борсаҡтан аш бешереп, әсәһен ҡунаҡҡа саҡырған. Артабан өҫтәлен йыйып та тормай ҡәләмдәре менән күп итеп һүрәт төшөрә башлаған. Уларын тырым-тырағай ҡалдыра ла кубиктарҙан өй төҙөргә керешә. Пластилинын сығара. Тора-бара китаптары менән ҡурсаҡтарын уҡытҡан булып та, уларҙы һатып та уйнарға тотона. Йөрөй биргәс, матур күлдәген кейеп йырлап-бейеп алғыһы килә. Шунан уны сисеп ырғытҡан да әсәһенән үҙенең сәсте йыя торған резинка-ҡыҫтырғыстарын һорап алып ҡурсағының сәсен дә үреп ҡарай. Был шөғөлдән дә ялҡҡас, ат менеп «ауылға ҡунаҡҡа китә”.

Кис тә еткән. Ҡыҙыҡай бик ныҡ арыған. Әсәһе менән атаһы “тәтәйҙәреңде йый ҙа, шунан йоҡларһың” тигән. Гөлнәзирә «арыным бит әле, ваҡытым да юҡ, хәҙер йоҡлап ҡына алайым да, шунан” тип ғәҙәттәгесә яуабын да тапҡан. Йоҡларға ғына ятҡан икән, ҡурсағы Лиә: “Апай, мине лә үҙең менән алсы, өшөнөм”, – тигән. Гөлнәзирә уны ҡосаҡлап ятҡан. Инде генә күҙемде йомайым тиһә, ҡәләмдәре илаша башлаған. “Өйөбөҙгә ҡайтҡыбыҙ килә-ә-ә-ә”. Ҡыҙ тиҙ генә тороп уларҙы пенал эсенә һалған да кире ятҡан. Пластилиндары ла тауыш бирә икән. “Апай, беҙ аҙаштыҡ”. Гөлнәзирә уларҙы ла һауытына һала. Шунан кубиктары, туптары, шарҙары ҡыҙҙың карауаты янына килеп һикерешә башлай. “Апай, өйөбөҙҙө һағындыҡ, ҡайтар инде”. Гөлнәзирә уларҙы йәшниккә урынлаштыра. Кире ятайым ғына тиһә, һауыт-һабаларының мыршылдаған тауышы ишетелә, китаптары ла ҡайҙа барырға белмәй күҙҙәрен бер асып, бер йомоп аптырап ята икән. Ҡыҙ уларҙы ла матурлап кәштәгә теҙә. Бәй, ҡараһа, бөтә уйынсыҡтары ла ҡыуана, Гөлнәзирәгә рәхмәт әйтә, ти. Бер мөйөштә бөтәрләнеп ятҡан күлдәген дә ҡәҙерләп элеп ҡуйғас, бүлмәһе матур булып китә. Әсәһе менән атаһы таҙа, йыйнаҡ бүлмәне күреп сикһеҙ ҡыуана. Үбеп, яратып алалар ҡыҙҙы. Әсәһе аҡыллы ҡыҙына кү-ү-үп итеп әкиәттәр һөйләп йоҡлатып ебәрә. Уйынсыҡтары ла әкиәт тыңлай-тыңлай әүен баҙарына китә.

P.S: Был әкиәтте лә баланың уйынсыҡтарына, ғәҙәтенә ҡарап үҙгәртеп һөйләп була. Малайҙар өсөн машиналарҙы “һөйләштерергә” мөмкин.

Читайте нас:

Баш мөхәррир: Айгиз Ғиззәт улы Баймөхәмәтов

Телефон

(347)272-61-64

Электрон почта

[email protected]

Адресы

450079, Республика Башкортостан, г. Уфа, ул. 50 летия Октября, 13, каб. 910

Ҡабул итеү бүлмәһе

Венер Айҙар улы Исхаҡов (яуаплы сәркәтип) - 89279443170

Хеҙмәттәшлек

Финзира Ғариф ҡыҙы Рысаева - 89174785622