14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE">“Шоң
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-fareast-font-family:"MS Mincho";
mso-bidi-font-family:"MS Mincho";mso-ansi-language:BE">ҡар
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE">”
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-fareast-font-family:"MS Mincho";
mso-bidi-font-family:"MS Mincho";mso-ansi-language:BE">ҙар
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE">. Хәйерле көн,
Гүзәл Рамазан ҡыҙы! Һеҙҙе “Самауыр”ҙа ҡабул итеүебеҙгә шатбыҙ.
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE">Гүзәл Ситдиҡова.
mso-ansi-language:BE"> Һаумыһығыҙ! Мин дә йәш коллегаларым менән осрашыуға
ашҡынып килдем. Хеҙмәттәштәрем тим, сөнки үҙемә лә байтаҡ йылдар матбуғат
өлкәһендә эшләргә насип булды, әле лә гәзит-журналдарға я
"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҙыштырып торам.
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE">“Шоңҡар”ҙар.
Тормошоғоҙ һәм эшмәкәрлегегеҙ хаҡында бер ни тиклем хәбәрҙарбыҙ. Ү
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";
mso-ansi-language:BE">ҙг
mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:BE">әртеп
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";
mso-ansi-language:BE">ҡороу башланғас, р
mso-ansi-language:BE">еспубликабыҙҙа беренсе булып Белорет
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";
mso-ansi-language:BE">ҡалаһы һ
mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:BE">әм районында
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE">башҡорт телендә
нәшер ителә башлаған
mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:BE">“Урал” гәзитенең
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE"> баш мөхәррире тип
тә беләбеҙ һеҙҙе. Әммә тәүге һорауыбыҙ былайыраҡ яңғырар: Гүзәл Ситдиҡова бөгөн
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE">Гүзәл Ситдиҡова.
mso-ansi-language:BE"> Ҡатын-ҡыҙҙың төп тәғәйенләнеше – өй тотоу, әсә булыу,
балалары аша милләт тәрбиәләү.. Хәҙерге заманда ул ғаилә мәнфәғәттәрен
ҡайғыртып ҡына йәшәй алмай: эшләй, йәмәғәт тормошонда әүҙем ҡатнаша. Аллаға
шөкөр, бөгөн мин ошо хәстәр
font-family:"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";
mso-ansi-language:BE">ҙ
font-family:"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:
BE">әр
mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҙе
mso-ansi-language:BE"> бер аҙ ситкәрәк ҡуйып тороп, үҙемде тулыһынса ғаиләмә,
балаларыма, ейәндәремә, йорт-еремә бағышлай алам. Өсөнсө йыл инде яратҡан
ейәнем – Асманымды ҡарашам. Ижад менән шөғөлләнәм. Балаларға тәғәйенләнгән
нәүбәттәге китабымды тамамланым. Ейәнем менән донъяны өр-яңынан асабыҙ. Шул уҡ ваҡытта йәмәғәт тормошонан да ситтә
торма
mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҫҡа тырышам.
mso-ansi-language:BE"> Байта
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";
mso-ansi-language:BE">ҡ йылдар
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE">Башҡорт
ҡатын-ҡыҙҙары йәмғиәтен етәкләп килдем. Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы
Башҡарма комитеты, республиканың Йәмәғәт Палатаһы эшмәкәрлегендә лә
mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҡатнаштым
mso-ansi-language:BE">. Дини, рухи тәрбиә мәсьәләләрен шулай у
mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҡ күҙҙ
mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:BE">ә тотам.
BE"> Быйыл БР Яҙыусылар берлеге идараһы ағзаһы итеп һайланылар, әҙәбиәт,
бигерәк тә балалар әҙәбиәтенә нығыраҡ иғтибар бүлергә ниәтләнәм.
"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE">“Шоңҡар”ҙар.
Тимәк, элек йәмәғәт эштәренән ҡалған ваҡытығыҙҙы ғаиләгә бүлһәгеҙ, хәҙер
ғаиләнән ҡалған ваҡыт йәмәғәт эштәренә сарыф ителә. Мостай ағайҙың һүҙҙәре иҫкә
төшә: “Түрҙән төшһәң, гүргә төштөм тимә, унан сыҡҡан әҙәм юҡ әле”. Дүрт
саҡырылышта депутат булып һайланып, әүҙем тормош алып барғандан һуң, ҡапыл ғына
хаҡлы ялға китеүе ауыр булманымы?
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE">Гүзәл Ситдиҡова.
mso-ansi-language:BE"> Ауыр тип әйтә алмайым.
"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">Ҡасандыр һ
Arial;mso-ansi-language:BE">әр кемдең ха
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";
mso-ansi-language:BE">ҡлы ялға сығыр
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:
BE">, дилбегәне йәштәр
font-family:"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";
mso-ansi-language:BE">ҡулына тотторор
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:
BE">
mso-ansi-language:BE">
mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">м
mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:BE">әле етә.
BE"> Йәнә шуныһы бар - депутат һис ҡасан да мотлаҡ рәүештә киләһе саҡырылышҡа
үтеүенә тулыһынса ышана алмай. Халыҡ араһында “Депутат менән төрмәлә ултырған
кеше араһында ниндәй айырма бар? Береһе – мө
"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҙҙ
Arial;mso-ansi-language:BE">әте бөтөүгә
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE">, икенсеһе
бөтмәүгә көйөнә” тигән көләмәс тә йәшәй. Был һүҙҙәрҙә кем өсөндөр ниндәйҙер
кимәлдә хаҡлыҡ та барҙыр. “Бәлки ошоноң менән тормошомдоң был этабы ябылыр”
тигән тойғо уларҙың һәр ҡайһыһының күңелендә ултыра. Шуға ла был минең
сираттағы саҡырылышымдың тамамланыуы ине. Төшөнкөлөк тойғоһо кисермәнем, мин
бит бит власть өсөн, ү
font-family:"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";
mso-ansi-language:BE">ҙем
font-family:"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:
BE">дең статусым өсөн тип түгел, республикам статусы ха
"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҡына тип с
Arial;mso-ansi-language:BE">әйәсәткә тотонғайным.
BE">Ә бына хаҡлы ялға киткәс, күңеле ят
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";
mso-ansi-language:BE">ҡан
font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE"> шөғөлдәре булмаған
кешеләргә
"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:
BE">б
mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:BE">әлки
"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҡыйыныраҡ булалыр.
mso-ansi-language:BE">Һәм, ғөмүмән, минеңсә, ижадсы ла, йәмәғәтсе лә бер
ваҡытта ла мө
"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:
BE">ҙҙ
mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:BE">әтһе
"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҙ
BE"> ялға сы
"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:
BE">ҡмай
mso-ansi-language:BE"> – ул көсөнән килгән тиклем эшен дауам итә ала. Я
mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҙышыуҙан тыш
mso-ansi-language:BE">, бәйләм бәйләү,
тегенеү, ҡул эштәре, баҡса үҫтереү кеүек яратҡан шөғөлдәрем бар. Йәйгеһен
баҡсала шул тиклем күңелле. Иртән тораһың да тирә-яҡтағы хозурлыҡты күҙәтәһең:
гөлдәр сәскә атҡан, емеш-еләктәрем үҫеп ултыра, шундай саф һауа, кәкүк саҡыра,
һандуғастар һайраша. Йәнгә иҫ киткес рәхәт һәм эшкә лә ашығырға кәрәкмәй.
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE">“Шоңҡар”ҙар. Гүзәл
апай, әңгәмә башында журналистика хаҡында һүҙ сыҡҡайны. Үҙегеҙҙең матбуғат
өлкәһендә эшләгән осороғоҙ тураһында ла телгә алып үтһәгеҙсе?
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE">Гүзәл Ситдиҡова.
mso-ansi-language:BE"> Журналистика күпкә өйрәтте. Сәйәсәткә лә матбуғат аша
килдем. Сөнки мин был өлкәгә килгән осорҙа үҙгәртеп ҡороуҙар башланды.
Үҙаллылыҡ өсөн көрәш йылдары ине. Маҡтанып әйтмәйем, әммә ошо мөһим эштәрҙе ойоштороп йөрөүселәрҙең береһе
булдым. Район һәм ҡала комитеттарын берләштереп, улар
"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҙың
BE">баҫмалары ябылған мәлдә республикала тәүге саф баш
"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҡорт теленд
Arial;mso-ansi-language:BE">ә генә сы
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";
mso-ansi-language:BE">ҡҡан
font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE">район-
mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҡала г
mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:BE">әзите асырға йөрьәт иттек
mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">. Ошо ни
mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:BE">әтебе
"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҙҙе т
BE">оттоҡ та обкомға яҙҙыҡ. Юғары
белемле журналистарыбыҙ ҙа юҡ ине ул саҡта. Тәржемәсе, корректор булып эшләгән хеҙмәттәштәрҙе
иҫәпкә алһаҡ, ике-өс кенә яҙырлыҡ кеше бар. Ярты гәзитте тиерлек үҙемә
тултырырға тура килә торғайны. Ҡараламаға яҙып ултырырға ваҡыт юҡ, фекерҙәремде
машинист ҡыҙға әйтәм, ул теркәй бара. Мәҡәләләремдә суверенитетты яҡлап сығыш
яһайым, тән
"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:
BE">ҡит м
"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:BE">ә
mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҡ
mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:BE">әләләре биреү
mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҙ
mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:BE">ән
"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҡурҡманыҡ.
BE">. Баҫманың абруйы бермә-бер артты. Беҙҙә баҫылған әйберҙәр республика
матбуғатында ла донъя күрҙе. Гәзиттең абруйы шой
"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҡанында,
BE">күрәһең, район халҡы мине ышаныслы рәүештә депутат итеп күрһәтте һәм һайлап
та ҡуйҙы. Юғары Советтың һуңғы – 12-се са
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";
mso-ansi-language:BE">ҡырылышы ине был.
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE">Ул са
mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҡырылышта
mso-ansi-language:BE"> мөхәррирлек эшен дә алып барҙым. Ә инде Дәүләт Йыйылышы-
mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">Ҡоролтайҙың
беренсе саҡырылышында
font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE"> Закондар сығарыу
Палатаһына төп эшкә са
font-family:"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";
mso-ansi-language:BE">ҡырҙылар.
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE">Шулай итеп, Дәүләт
йыйылышы – Ҡоролтайҙың өс
саҡырылышында эшләп ташланым.
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE">“Шоңҡар”ҙар.
Бөгөнгө башҡорт журналистикаһы хаҡында ни әйтерһегеҙ?
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE">Гүзәл Ситдиҡова.
mso-ansi-language:BE"> Элек кадрҙар мәсьәләһе ауырыраҡ хәл ителһә, башҡорт
телендәге киң мәғлүмәт саралары аҙ булыу сәбәпле, журналистар тейешле тәжрибә
туплай алмаһа, хәҙер ундай проблема юҡ. Беҙ йәш саҡта матбуғат хеҙмәткәрҙәре эш
барышында яҙышырға өйрәнде. Шуға ла уртаҡул ғына журналистар ҙа эшләп йөрөнө. Ә
инде һүҙ азатлығына килгәндә, иң үткер, ысын-ысындан ирекле журналистика ана
шул үҙгәртеп ҡороу осоронда булып алды. Ете-һигеҙ йыл самаһы дауам итте был
күренеш. Тора-бара йылға ҡабат ярҙарына ҡайта башланы. Бөгөн дә журналистарҙың ҡулы бәйле. Рәсәй
матбуғатын һатлыҡ журналистика тип әйтергә була. Аҡса түләһәләр, бер үк кешене маҡтап та, яманлап та яҙыуҙары
ихтимал. Ә башҡорт журналистикаһына килгәндә, ул бер ваҡытта ла бер сиктән
икенсе сиккә һуғылманы. Азат булған сағында ла һәр авторҙың күңелендә эске
редактор йәшәне. Һәм әлеге көндә лә уны тәүфиҡле журналистика тип иҫәпләйем.
Журналистарыбы
"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:
BE">ҙ т
mso-ansi-language:BE">елебе
font-family:"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";
mso-ansi-language:BE">ҙҙең д
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:
BE">әүләт теле булып ү
font-family:"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";
mso-ansi-language:BE">ҫешеүен
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:
BE">ә тос өлөш индерә, әллә күпме яңы терминдар, и
"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҫкел
Arial;mso-ansi-language:BE">әренә яңыса тәржемәләр
"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҡулланышҡа инеп китте
mso-ansi-language:BE">, тел маһирлығы
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:
BE">, инсаниәт йәһәтенән дә юғары ба
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";
mso-ansi-language:BE">ҫҡыста торған ижадсыларыбыҙ байтаҡ.
BE">
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE">“Шоңҡар”ҙар.
Ҡатын-ҡыҙға, етәксе, сәйәсмән, йәмәғәт эшмәкәре булыуы ауырмы?
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE">Гүзәл Ситдиҡова.
mso-ansi-language:BE"> Етәксе ҡатын-ҡыҙҙарға ир-аттарға ҡарағанда күпкә
ауырыраҡтыр тип уйлайым. Сөнки йәмғиәтебеҙ ҡатын-ҡыҙҙы етәксе итеп тә,
йәмәғәтсе итеп тә ҡабул итеп бармай. Башҡортостанда ғына түгел, ғөмүмән, Рәсәй кимәлендә шул уҡ хәл
күҙәтелә. Бының сәбәптәре бихисап. Берҙән, был борондан килгән ғәҙәт һәм
йолаларыбыҙға бәйле. Ни тиһәң дә, ҡатын-ҡыҙға түбәнерәк итеп ҡарау электән бар.
Әммә шул уҡ ваҡытта беҙҙең башҡорт ҡатындары һис ҡасан да артыҡ баҫылып
йәшәмәгән. Әйтәйек, олатайымды 1937 йылда репрессиялап алып киткәндәр. Өләсәйем
биш баланы яңғыҙы аяҡҡа баҫтырған. Белорет районында - тау шарттарында арпаһын
да сәскән, ялан тултырып, кишер үҫтереп,
повидло яһап, уны Архангель
районына сана менән ташып һатҡан. Арҡан
ишеп, септә һуғып, сабата үреп, шуның менән тамаҡ аҫрап йәшәгәндәр. Ағасын да
BE">Төп ауырлыҡ шунда: ҡатын-ҡыҙ өйҙә лә, эштә лә өлгөрөргә тейеш. Ирең дә
ғаилә усағына тартылып торһон. Балаларың иғтибарыңдан мәхрүм ҡалмаһын. Ғаилә
ағзаларының һине аңлауы талап ителә. Бынан тыш, эш мөхитендә һүҙеңдең үтеүе,
мәғлүмәтле булыуың кәрәк, телмәр тота белеүең дә зарури. Ир-ат һине
mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҡатын кеше
итеп түгел,
"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:BE">ә үҙенән
һис
mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҡайтыш
булмаған, б
"NewtonITT","serif";mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:BE">әлки хатта
мәғлүмәтлерәк тә
"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE"> коллега, белгес итеп итеп күреүен
mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:BE">ә өлгәшеү зарур.
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE">“Шоңҡар”ҙар. Ижад
һәм сәйәсәт бер күңелгә һыя аламы?
14.0pt;font-family:"NewtonITT","serif";mso-ansi-language:BE">Гүзәл Ситдиҡова.
mso-ansi-language:BE"> Һис шикһеҙ һыя. Ижад кешеһе ул – сәйәсмән. Кеше күңеленә
йоғонто яһаусы. Алдына ниндәйҙер бер маҡсат ҡуйып яҙа. Әгәр яҙғандары кешегә
кәрәк түгел, башҡаларҙы тәрбиәләмәй, фекер уятмай икән, ҡәләм тирбәтеүеңдең
мәғәнәһе юҡ. Был маҡсаттар сәйәсәткә лә ҡағыла. Эйе, һуңғы осорға баҫып алған
“һары әҙәбиәт” (бульвар әҙәбиәте тип тә әйтәләр уны) – ул да үҙенә күрә
сәйәсәт. Кешеләрҙе түбәнәйтеү, аҙҙырыу, хайуани дәрәжәгә төшөрөү сәйәсәте.
Әҙәбиәттә үҙеңде ниндәй сәйәсмән итеп тояһың, ни ма
"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҡсаттар ҡуяһың – ғилл
mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:BE">ә шунда.
BE">.
BE">Сәйәсәт ижадыма ярҙам да итте, бер аҙ ҡамасауланы ла. Сөнки законда ә
mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҙ
mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:BE">әби нәфислеккә
mso-ansi-language:BE"> урын юҡ. Хәким ағай Ғиләжев журналға килгән сейле-бешле
mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҡулъяҙмалар
мен
mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:BE">ән эшләй торғас,
mso-ansi-language:BE"> бер мәлде: “Силос ашай торғас, ауыҙымдың тәме китеп бөттө”, – тигән бит, мин
дә шул закондар менән эшләй-эшләй, телемдең “ағаслана” төшөүен һиҙәм. Күберәк
публицистикала ижад итеүем дә ошонандыр. Әммә шул уҡ ваҡытта закондар менән
эшләү ә
mso-bidi-font-family:"Lucida Sans Unicode";mso-ansi-language:BE">ҫ
mso-bidi-font-family:Arial;mso-ansi-language:BE">әр