Кешелекле булырға кәрәк!

Гөлгөл урамдағы эскәмйә­һендә яҙғы һа­уа һулап, йылы ҡояш аҫтында иҙ­рәп ултыра бирҙе. Көн шул хәтлем ма­тур! Ҡоштар сутылдаша!.. “Тиҙерәк сәс­­кә­ләр ултыртырға, йәшелсә-емеш сәсергә кәрәк! Ишек алдын ҡабаттан һепереп сығырға ине...” Гөлгөл эштәрен барланы, яҙғы көн­гә ҡыуанды, йылмайып татлы хыял­дарға бирелде. Көт­мә­гәндә аяғына ни­ҙер килеп тейҙе. Гөлгөл ҡурҡышынан ул нәмәгә тибеп ебәрҙе. Ҡап-ҡара йән эйәһе йәмһеҙ тауыш сығарҙы... Аңына килгән Гөлгөл ҡотон алған нәмә һул яҡтағы күршеһенең эте икәнен күреп ҡалды.

– Бисара! Ҡотомдо алдың! Кит бынан, пшал! – тине лә дөпөлдәп типкән йөрә­ген тотоп өйөнә инеп юғалды.
Быларҙың барыһын ҡаршылағы күр­ше­һе күҙәтеп торҙо.
– Ах, һин! Кем хайуанды улай тип тибеп осора! Гөлгөл – йәнһеҙ әҙәм! – тип тышҡа йүгерҙе. Ҡояшта ҡыҙынып ултырған этте һыйпаны ла хужаларына керҙе.
– Бына, – тине ул ингәс тә, – Гөлгөл бер ғәйепһеҙ йән эйәһен осора типте! Үҙем күрҙем! Этегеҙ әллә ҡайҙа осоп китте!
– Ыста! – тип аптыраны эттең хужаһы. – Типтеме? Осора типтеме? Ниңә улай итте икән?
– Ундайҙарҙың йәне юҡ! Изгелектең нимә икәнен белмәйҙәр! Йәлләү тигәнде лә ишеткәндәре юҡ!
– Шулайҙыр! Юғиһә, үҙеңдән көсһөҙ йән эйәһенән ҡул күтәрәһеңме инде? – тип эте бар икәнен көнөнә бер иҫләгән ҡатын баш һелкте.
– Күңеле ҡатҡан уның! Ни генә булма­һа ла кешелекле булып ҡала белергә тейешбеҙ бит! Эт тигәс тә тибергә тимәгән бит! Язаға тарттырырға кәрәк Гөлгөлдө!
– Судҡа бирергәме? – тип аптыраны эттең хужаһы.
– Ул ғына аҙ булыр ул! Үҙенә тибәйек! Сәсен бөртөкләйек! Эткә типкәненә түгел, тыуғаны өсөн үкенерлек булһын!
– Китсе, бигерәк ҡаты яза бит!
– Этеңде тағын типһен тиһеңме? Хайуандарҙы яҡларға кәрәк! Гөлгөл яуап бирһен! Үҙем барып тибәм, һуғам – эткә лә шул тиклем ауыртҡанын белһен! Баҡсаһын йолҡоп ташлайым! Көн күрһәтмәйем! Хайуандарға ла кешесә мөнәсәбәттә булырға тейешле­беҙ! Киттек, кәрәген алабыҙ!
Ике ҡатын Гөлгөлдөң өйөнә юлланды. Бәләкәй саҡта тешләнгәндән һуң былай ҙа эттәрҙән ҡурҡҡан Гөлгөл, һаман тыныслана алмай тәҙрәнән күршеләрҙең ярһыу йөҙҙәрен күреп ҡалып аптыраны.
– Гөлгөл! Сыҡ өйҙән! Этте типкәнең өсөн яуап бирәһең! Ул да йән эйәһе! Хәҙер үҙеңә тибәбеҙ, нисек ауыртҡанын бел! Кешелекле булырға кәрәк! – тигән ҡыҙыу тауыштар ишеткәс, хәлдең ниҙә икәнлеген аңланы.
“Эттән ҡурҡҡан булам, иң яуыз хайуан – кешеләр икән!” – тип Гөлгөл уйланы ла ишектәрен бикләй һалды.

З. Хәкимйәнова.